SERÖZ OTİTİS MEDİA (ORTA KULAK SIVISI) VE TEDAVİSİ
Seröz otitis media kulak ağrısı, ateş ve kulak zarında kızarıklık gibi enfeksiyon bulguları olmaksızın orta kulakta sıvı birikiminin meydana geldiği tablodur (Resim 1). Erişkinlerde de görülmekle beraber genelde çocukluk çağı hastalığıdır. Klinikte karşılaştığımız çocuk hastalıkları arasında en sık karşılaşılan hastalıklardan biridir. Birçok atak kendiliğinden şifa bulsa da, vakaların %30 – 40’ı direnç göstererek devam edebilir ve atakların %5 ya da %10’ u bir yıl ya da daha fazla sürebilir. Sonbahar ve kış aylarında sıktır genellikle üst solunum yolu enfeksiyonları ile birliktelik gösterir.
Seröz Otitis Media’nın sebepleri nelerdir?
Seröz otitis media orta kulak ile geniz bölgesinin arasında bir bağlantı sağlayan ve orta kulağın hava basıncının dış hava basıncı ile eşitlenmesini sağlayan östaki tüpünün fonksiyonunu yerine getirememesi sonucu ortaya çıkar. Östaki tüpü çocuklarda yetişkinlere göre daha yataydır ve daha az gelişmiştir. Üst solunum yolu enfeksiyonu gibi nedenler, orta kulak ve östaki tüpünde ödeme neden olarak kanalın daralmasına sebep olur östaki tüpü işlev göremeyince, kulak zarının arkasında, orta kulakta sıvı birikimi ortaya çıkabilir.
Östaki Tüpü fonksiyonunu etkileyen diğer önemli risk faktörleri şunlardır;
- Gelişimini tamamlamamış östaki tüpü (küçük çocuklarda),
- Adenoid hipertrofisi (Geniz eti büyümesi)
- Allerjik hastalıklar
- Yarık damak
- Bağışıklık sistemi hastalıkları
Orta Kulakta Sıvı Birikmesi Belirtileri Nelerdir?
Hastalık başlangıçta genelde çok belirti vermez. Birçok hastada herhangi bir şikayet olmayabilir. Bu hastalıkta oluşan sıvı birikimi ile kulak zarının hareketi azalır ve sesin iletimine engel oluşturabilir. İşitme azlığı, dikkat eksikliği, televizyonu yüksek sesle izleme, kelimeleri yanlış telafuz etme, okul başarısında gerileme gibi durumlarda akla bu hastalık gelmelidir. Büyük çocuklar kulak ağrısı ve kulakta dolgunluk hissi tarifleyebilir. Küçük çocuklarda ise kulağıyla oynama, hırçınlaşma görülebilir. Çocuk sağlığı ve çocuk psikolojisi açısından, bu tür belirtilerin yakından takip edilmesi gerekir. Okul çağındaki çocuklarda öğretmenin aileyi uyarması nedeniyle de tanı koyduğumuz hastalarımız bulunmaktadır. Ailelerin, özellikle çocuğun kelimeleri tekrarlatması, yükses sesle konuşma ve yüksek sesle televizyon izleme gibi belirtilerde zaman kaybetmeden Kulak burun Boğaz uzmanına başvurması gerekmektedir.
Seröz otitis media’ nın tedavisi
Öncelikle bu tür probleme sahip çocuğu olan ailelerin sakin olmasını önermekteyiz. Kliniğimizde ailelerin çocuklarının ameliyat olacak, işitme yetisini kaybetmesi korkusuyla bizlere başvurduğunu görmekteyiz. Şunu net olarak belirtmek isterimki her seröz otitis media durumu ameliyat gerektirmez. Kliniğimizde bu durumda olan çocuk hastalarımızın birçoğunun medikal tedavi ile iyileştiğini görmekteyiz.
Ne zaman ameliyat ?
Bu tür problemi olan hastaların maalesef az bir kısmına da ameliyat önermekteyiz. Bunlar genel olarak şu kriterleri sahip hastalarımızdır.
- 40 desibel ve üzerinde işitme kaybı olanlar
- Uzun süre medikal tedaviye yanıt vermeyenler
- Çok sık tekrarlayan seröz otitis media atağı geçirenlerdir.
Ameliyat nasıl gerçekleştirilmektedir ?
Operasyon genel anestezi altında yapılmakta ve yaklaşık 20 dakika sürmektedir. Bu ameliyatta çocuklarda seröz otit tablosunda tekrarlamaya sebep olduğu için varsa geniz eti de alınmaktadır. Kulakta dışarıdan herhangibir kesi yapmadan kulak kanalından mikroskop eşliğinde işlem gerçekleştirilmektedir. Hastalar aynı gün taburcu olmakta ve ertesi gün günlük hayatına rahatlıkla devam edebilmektedir. Kulağa taktığımız tüpler (Resim 2) genelde 6 ay kalmakta ve bu süre içerisinde kulak tarafından dışarı atılmaktadır. Dışarı atılmayan durumlarda da poliklinikte alınmaktadır.
Op.Dr.İbrahim AKIN
Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı
Resim 1 Resim 2